Ustoličen Njegova Svetost Arhiepiskop pećki, Mitropolit beogradsko-karlovački i Patrijarh srpski g. Porfirije

Svečani čin ustoličenja novoizabranog Arhiepiskopa pećkog, Mitropolita beogradsko-karlovačkog i Patrijarha srpskog g. Porfirija započeo je 19. februara 2021. godine arhijerejskom Liturgijom u Svetoarhangelskom sabornom hramu u Beogradu. Svetom Liturgijom je načalstvovao novoizabrani prvojerarh Srpske Pravoslavne Crkve uz sasluženje otačastvenih arhijereja sabaranih na izbornom Svetom Arhijerejskom Saboru, sveštenstva i vernog naroda.

Sasluživali su ili molitveno prisustvovali Njegovo Blaženstvo Arhiepiskop ohridski i Mitropolit skopski g. Jovan, Njegovo Visokopreosveštenstvo Mitropolit dabrobosanski g. Hrizostom, preosvećena gospoda episkopi: sremski Vasilije, banjalučki Jefrem, budimski Lukijan, banatski Nikanor, novogračaničko-srednjezapadnoamerički Longin, kanadski Mitrofan, britansko-skandinavski Dositej, zapadnoevropski Luka, žički Justin, vranjski Pahomije, šumadijski Jovan, braničevski Ignjatije, zvorničko-tuzlanski Fotije, mileševski Atanasije, budimljansko-nikšićki Joanikije, diseldorfski i nemački Grigorije, raško-prizrenski Teodosije, gornjokarlovački Gerasim, istočnoamerički Irinej, kruševački David, slavonski Jovan, austrijsko-švajcarski Andrej, bihaćko-petrovački Sergije, timočki Ilarion, niški Arsenije, buenosajreski i južnocentralnoamerički Kirilo, dalmatinski Nikodim, osečkopoljski i baranjski Heruvim, zahumsko-hercegovački Dimitrije, moravički Antonije, remezijanski Stefan, mohački Isihije, dioklijski Metodije, pološko-kumanovski Joakim, bregalnički Marko i stobijski David; protojereji-stavrofori dr Savo Jović, glavni sekretar Svetog Arhijerejskog Sinoda, dr Zoran Krstić, rektor Bogoslovije Svetog Jovana Zlatousta u Kragujevcu, prof. dr Vladimir Vukašinović, arhijerejski namesnik beogradski, i Petar Lukić, starešina Sabornog hrama Svetog arhangela Mihaila u Beogradu; protojerej Srđan Perić iz Sombora; protođakoni: Radomir Perčević, Stevan Rapajić, Damjan Božić i Ivan Gašić; jerođakoni Siluan sa Svete Gore i Savo (Bundalo) iz Mitropolije zagrebačko-ljubljanske; i đakon Erazmo iz Pravoslavne Ohridske Arhiepiskopije.

Svečanom činu ustoličenja prisustvovali su predsednik Republike Srbije g. Aleksandar Vučić, član predsedništva Bosne i Hercergovine g. Milorad Dodik, predsednica Republike Srpske gđa Željka Cvijanović, predsednik Vlade Republike Srpske g. Radovan Višković, potpredsednica Vlade Republike Srbije i ministarka kulture i informisanja gđa Maja Gojković, Njihova Kraljevska Visočanstva princ Filip i princeza Danica Karađorđević, ministarka pravde Maja Popović, ministar unutrašnjih poslova g. Aleksandar Vulin, ministar spoljnih poslova g. Nikola Selaković, ministar zdravlja dr Zlatibor Lončar, ministarka za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja Darija Kisić Tepavčević, direktor Bezbednosno-informativne agencije g. Bratislav Gašić, predstavnici Vojske Srbije, direktor Uprave za saradnju sa Crkvama i verskim zajednicama dr Vladimir Roganović, predstavnici srpskog naroda u Crnoj Gori, Hrvatskoj i Severnoj Makedoniji, apostolski nuncije mons. Lučijano Surijani, nadbiskup i metropolit beogradski mons. Stanislav Hočevar, predsjednik Međunarodne biskupske konferencije sv. Kirila i Metodija i zrenjaninski biskup mons. Ladislav Nemet, muftija srbijanski Mustafa ef. Jusufspahić, predstavnici Crkava i verskih zajednica u Srbiji, predstavnici Srpske akademije nauka i umetnosti, Matice srpske i drugih prosvetnih i kuturnih institucija, prestavnici diplomatskog kora.

Na kraju svete Liturgije usledio je svečani čin ustoličenja Njegove Svetosti g. Porfirija u tron Arhiepiskopa pećkih, Mitropolita beogradsko-karlovačkih i Patrijaraha srpskih. Patrijaraške insignije Njegovoj Svetosti g. Porfiriju uručili su Visokopreosvećeni Mitropolit dabrobosanski g. Hrizostom i Preosvećeni Episkop budimski g. Lukijan.

Njegova Svetost Patrijarh srpski g. Porfirije je, u pristupnoj besedi, istakao između ostalog:

Sa dubokim smirenjem i osećajem strahopoštovanja prihvatam činjenicu koja je danas, ovim sabornim služenjem božanstvene službe, savršena u našim očima, umovima i srcima, a to je da sam blagovoljenjem Božijim i blagodatnim saglasjem otačastvenih arhijereja, moje braće u Hristu, uzveden u sveti i božastveni, Bogom podignuti presto svetoga kir Save – kako ga nazivaju nadahnuti srednjevekovni hagiografi – u presto velikog arhijerejstva na kome treba da sedi dostojan saopštnik apostolskoga sedenja!

Molim se Bogu i molim sve vas da me molitveno i delatno podržite da veliki i odgovorni zadatak koji je ovim sveštenim činom stavljen pred mene iznesem radosno, u poslušanju Svetom Arhijerejskom Saboru! Da kao 46. patrijarh, a 57. poglavar naše Svete Crkve budem makar u najmanjoj meri skromni naslednik mojih velikih i svetih prethodnika! Na prvome mestu, dvanaestorice arhiepiskopa koji su, na čelu sa Svetim Savom, predstojali našoj Svetoj Crkvi od 1219. do 1346. godine. Potom dvanaestorici poglavara, od kojih su čak šestorica udostojeni svetiteljstva, koji su duhovno predstojali srpskim narodom do prvog ukidanja Patrijaršije u Peći. Naslednik sam i velikih obnovitelja Srpske Patrijaršije – Makarija Sokolovića 1557. i Dimitrija Pavlovića 1920. godine. Postavljen sam da čuvam i obnavljam spomen na trud, žrtvu, mnogo puta i mučeničko stradanje za Crkvu Božiju koje su podneli moji sveti prethodnici. Od Gavrila Rajića, preko Lukijana Bogdanovića, Varnave Rosića i Gavrila Dožića, do Vikentija Prodanova. A koliko je tek beskrvno mučeništvo velikih srpskih crkvenih poglavara? Ono je poznato samo Bogu i njima. U duhovno nasleđe svih nas, oci, braćo i sestre, ostavljen je uzvišen životni cilj: da hodimo stopama mudrosti patrijarha Germana, da idemo stazama svetosti patrijarha Pavla i da budemo čeda patrijarha Irineja u velikom podvigu mirotvorstva!, naglasio je Njegova Svetost Patrijarh g. Porfirije.

Imajući sve to na umu, pred živim Bogom i punoćom Crkve Božije, pred svima vama zajedničari zvanja nebeskoga, iskreno, prema iskonskom iskustvu Svetog Apostola Pavla, ispovedam da se nemam čime pohvaliti osim slabostima i gresima svojim. To me ipak ne ispunjava beznađem, nego smirenom nadom da će se, molitvama i moljenjima svih vas, posebno molitvenim zastupništvom mog duhovnog oca Episkopa bačkog Irineja, i na meni ostvariti duhovna istina u koju nas je uveo ovaj Apostol Naroda. Njega je sam Gospod utešio rekavši mu: Dosta ti je blagodat moja; jer se sila moja u nemoći pokazuje savršena! Te reči i mene ohrabruju da na svoja nemoćna pleća uzmem sveti i teški krst patrijaraške službe i da sa uzdanjem u blagodatnu pomoć večnog Prvosveštenika i Podvigopoložnika počnem uspon uz goru blaženstava Hristovih, obasjanu lučama istinite svetlosti i čistom vedrinom istine. Obuzet sveštenim trepetom pred ovom uzvišenom Tajnom i svestan množine zadataka na koje po poverenoj dužnosti treba zajednički da odgovorimo, znam da će ovaj uspon ublažiti sam Duh Utešitelj koji diše gde hoće i sama sila Jevanđelja Hristovog koji nam daje moć da u njemu činimo sve, poručio je novoustoličeni prvojerarh Srpske Pravoslavne Crkve.

„Rekao sam u junu 2014. u Zagrebu, da ću celim svojim bićem i uz blagodat  Božju raditi na povezivanju  ljudi i uspostavljanju mostova među ljudima, tako ću činiti i dalje”, rekao je patrijarh Porfirije, podsetivši na svoje poruke upućene prilikom preuzimanja vodstva Mitropolijom zagrebačko-ljubljanskom, što je dužnost koju je obavljao prije jučerašnjeg izbora za poglavara SPC-a.

“U Zagrebu sam stekao prijatelje, a uveren sam da ih je stekla i Srpska pravoslavna Crkva i sav vjerni narod. Prihvatili su nas kao prijatelje – i više od toga, javno nas zastupali i branili u nevoljama kojih je ponekad bilo”, rekao je novi srpski patrijarh, koji je na tronu SPC-a jučer na temelju odluka Izbornog sabora nasledio patrijarha Irineja, koji je preminuo u novembru  2020. od posledica zaraze koronavirusom.

„Nastojat ću – i tamo gde je naš narod u većini i bez obzira u kojima zemljama živi – biti dostojan i takav prijatelj kakve sam ja stekao u Hrvatskoj i Sloveniji i molim sve vas da nastavimo činiti tako da nam u tome pomognu i da svi s takvom nadom dostignemo život večni“, istaknuo je patrijarh Porfirije. Poručio je također da će nastaviti da služi “našem narodu u meni dragoj Hrvatskoj, koja je postala moja druga domovina”, te da će mu vera, snaga i ljubav koju je upoznao biti uzor i za sve druge zemlje u kojima živi srpski pravoslavni narod. Istaknuo je da će se “u vreme kada smo izloženi duhu razdora”, čvrsto držati ustrojstva Crkve na Svetom pismu, „ništa i nikog unaprijed ne odbacujući zarad zemaljskog običnog ljudskog kriterija”. Također je naglasio da njegovo patrijarško služenje neće “skretati stazama parcijalnih interesa ni suvremenog strančarenja i parcijalnog bavljenja politikom”, poručivši da će “slijediti duhovnu misiju Crkve da sabire, objedinjuje i spaja, da služi miru i jedinstvu“.

Patrijarh Porfirije kazao je da će mu u molitvama „na prvom mjestu biti pravoslavni Srbi” na Kosovu i narod u Republici Srpskoj, Crnoj Gori, BiH i u svim drugim zemljama gde žive, jer su “u neraskidivom jedinstvu s narodom u Srbiji”. Dodao je da  “Kosovo nije samo mit jer mit pripada svijetu imaginacije” već je “nit koja nas povezuje s našom duhovnom kolevkom i našim identitetom”.

Govoreći o pandemiji Covida-19, pozvao je sve da ostanu spremni na svako dobro delo, istaknuvši velike žrtve liječnika za živote ljudi. Također je pozvao da “pandemija pokaže koliko smo upućeni jedni na druge i da samo zajedničkom pažnjom i saradnjom možemo pobijediti”.

Poslije današnjeg čina ustoličenja u Sabornom hramu, patrijarh Porfirije bit će kasnije uveden u tron i u povijesnom sjedištu srpskih patrijarha, u Pećkoj patrijaršiji na Kosovu, a taj će dan SPC naknadno odrediti.

(www.spc.rs/IKA/KMC-ms)