Usvojene primedbe Srpske Pravoslavne Crkve na sadržinu prvog saborskog dokumenta

U popodnevnim časovima jučerašnjeg dana, posle svečanog otvaranja Svetog i Velikog Sabora i tokom njegove prve radne sesije, saborno je slušana i temeljno diskutovana sadržina prvog saborskog dokumenta “Misija Pravoslavne Crkve u savremenom svetu”, koji je prethodno pripremljen na sabranju predstojateljâ pravoslavnih crkava u Šambeziju 21-28. januara tekuće godine i koji je uz uvažavanje primedbi Srpske Pravoslavne Crkve aklamativno usvojen uoči jutrošnjeg početka nove radne sesije.

Iako je aklamativnom usvajanju prvog saborskog dokumenta, koji sažima aspekte doprinosa Pravoslavne Crkve ovladavanju mira, pravde, slobode, bratstva i ljubavi među narodima i ukidanju rasnih i drugih diskriminacija, kako podnaslov ovog akta inače preciznije kaže, prethodio višedecenijski period nesumnjivo temeljne pripreme, o njegovoj sadržini se na licu mesta mogla čuti upečatljivo konstruktivna i na trenutke žustra bogoslovska diskusija, koja se u atmosferi iskrenog bratoljublja odvijala među korifejima pravoslavnog bogoslovlja današnjice, uglavnom episkopima. Za primedbama mitropolitâ pergamskog Jovana Zizjulasa, nafpaktskog Jeroteja Vlahosa, dioklijskog Kalista Vera i drugih značajnih pravoslavnih teologa, čiji su uvidi najviše pogađali sadržinu dokumenta kao nastalu tokom perioda u kojem je svet pogođen nesagledivim antropološkim promenama i stoga teže kadru da adresira sve najvažnije aspekte autentičnog pravoslavnog iskustva širom različitih i novonastalih životnih konteksta, usledili su komentari arhijerejâ Srpske Pravoslavne Crkve, Mitropolita crnogorsko-primorskog dr Amfilohija Radovića, umirovljenog Vladike zahumsko-hercegovačkog dr Atanasija Jevtića i Episkopa bačkog dr Irineja Bulovića.

Na osnovu neposredne reakcije učesnikâ na primedbe istaknutih delegata Srpske Pravoslavne Crkve stečen je utisak da su one naišle na razumevanje auditorijuma i prihvatanje od strane predsedavajućeg Patrijarha vaseljenskog Vartolomeja i sapredsedavajućih prvojeraraha pravoslavnih crkava. Polazeći od argumenata izvedenih iz autentičnog predanja Pravoslavne Crkve i ne štedeći pomena stavove novojavljenog svetitelja i velikog srpskog bogoslova Justina Ćelijskog, primećeno je, dakle, da prvom saborskom dokumentu nedostaju izvesni hristološki i sotiriološki uvidi koji upravo mogu nadomestiti njegovu manjkavost, zasnovanu na nemogućnosti da njime bude obuhvaćena celokupnost problematike pravoslavnog svedočenja u savremenom svetu. Postavljanjem, međutim, temelja na univerzalniji plan, i isticanjem uloge Crkve kao živog prisustva Carstva Boga Trojice u istoriji, omogućeno je univerzalnije rešenje, odnosno primenjivije razumevanje istorije kojoj eshatološka mera nije ni Bog ni čovek, no Bogočovek, Gospod Isus Hristos. Ove primedbe, čijim je unošenjem tekst dobio na preciznosti i koje su istovremeno dale na značaju Srpskoj Pravoslavnoj Crkvi, a koje će završetkom rada Svetog i Velikog Sabora postati dostupne u okviru konačne sadržine dokumenta, posebno su se ticale paragrafâ o pastirskom staranju Crkve za mlade i osmišljavanju ljudskih dostignuća hrišćanskim vrednostima.

Posle uobičajenog početka saborskog dana služenjem Svete Liturgije u manastiru Presvete Bogorodice Putevoditeljnice, koji se nalazi uz zdanje same Pravoslavne Akademije, danas je rad Sabora nastavljen i njegovu glavnu današnju temu čini sadržina dokumenta o pravoslavnoj dijaspori, donetog na Četvrtoj predsaborskoj konferenciji u Šambeziju 6-12. juna 2009. godine, koja kao takva dira u samu srž eklisiološkog identiteta i stvarnih izazova pravoslavlja u savremenom svetu. Primedbe delegatâ Srpske Pravoslavne Crkve ni danas nisu izostale, dok se njima više može govoriti tek po saborskom usvajanju radnog dokumenta. (SPC/KMC)